اجازه دهید در همین چند جمله گفته باشیم که ما حمل بار اتوبوسی را معتبر نمی دانیم و یک نوع شناخته شده حمل تلقی نمی کنیم و ذکر آن در این بخش صرفا پرداختن به این موضوع از زاویه قانونی و موشکافی تخصصی آن از منظر حمل و نقل بار است.
قبل از ادامه مطلب با ارائه نظر قانونگذار بخش عمده ای از دیدگاه ما روشن می شود.در ماده 32 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی موضوع ممنوعیت حمل کالای تجاری توسط اتوبوس به صراحت ذکر شده است و کسانی که در جستجوی کشف حقیقت امر هستند با همین ماده قانونی بیشتر مسیر را رفته اند.پر واضح است که قسمت صندوق اتوبوس ها متعلق به بار همراه مسافران است که باز هم طبق قانون مجاز به حمل 40 کیلوگرم بار همراه هستند ولی شرکتهای اتوماسیون بار متاسفانه این فضا را به کالای تجاری اختصاص می دهند و در مواردی سهم فضای مسافر به او تعلق نگرفته و بجای آن کالای تجاری در صندوق جا خوش کرده است.
صرفنظر از اینکه مسئول این آشفتگی و نقض صریح قانون چه کسی یا چه کسانی هستند و مسئولیت بررسی و احتمالا برخورد و برچیدن آن با چه نهاد و سازمانی ست کاملا هویدا و آشکار است که آنکه بیشترین بهره را از این اختلاط وظایف و سوء استفاده می برد مجموعه های اتوماسیون مستقر در پایانه ها هستند و آنکه کمترین بهره را می برد شخص راننده اتوبوس است.حاصل چنین روشهای حمل باری حتی اگر افزایش سرعت ارسال باشد به دلایل متعدد ادامه آن خطاست و می باید یا به روح قانون بازگشت و آن را برچید ، یا قانون را اصلاح نمود و با پیش بینی های لازم به صورت قانونی آن را ادامه داد تا در سایه غفلت قانونگذار و چشم پوشی آن برخی از مهمترین اصول حمل بار به اصطلاح زیرسبیلی رد نشوند.
این روش به دلیل سرعت نسبتا بالای آن بالطبع متقاضیان کمی نخواهد داشت.با توجه به اینکه بسته بندی محموله از وظایف فرستنده بار است بدون شک هرکسی که محموله ای را به پایانه برده تا به شهرستان دیگری بفرستد آن را بسته بندی کرده است. اینجا دقیقا همانجایی است که یکی از مشکلات و گاهی تهدیدهای بزرگ شکل می گیرد.مسئول یا انبارداری که این بار را تحویل می گیرد تا تشریفات صدور رسید را انجام دهد نخواهد توانست محتویات بار را کنترل کند زیرا تنها راه کنترل محتویات بار باز کردن بسته بندی آن است ولی هیچ کس بسته بندی بار کسی را باز نمی کند.زیرا اولا ادعای مفقودی و کسر از بار به این بهانه محتمل بوده و راه حلی نیز ندارد.ثانیا آن مسئول و انبار دار فرصت این کار را ندارد و ثالثا بسته بندی مجدد نیازمند امکانات ، توانایی و زمان لازم و مناسب است که بازهم منتفی است.اما باز نکردن محموله چه ایرادی دارد ؟ و مگر در باربری ها محموله ها باز می شوند؟
در جواب سئوال نخست باید گفت نتیجه این کار نبود کنترل کافی بر جریان بار است که در بهترین حالت بار ارسال شده غیرقانونی ممکن است باشد مانند مواد مخدر و کالای قاچاق اما در بدترین حالت محموله ممکن است از نوع بارهای ممنوعه مانند اقلام اشتعال زا یا شیمیایی باشد که پایان کار در صورت یک اتفاق یا بی دقتی کمتر از فاجعه نیست که نمونه هایی هم از این فجایع در گذشته وجود داشته است.
در جواب سوال دوم باید گفت پاسخ منفی است و در باربری هاهم محموله مردم گشوده نمی شود ولی تفاوت آن با صندوق اتوبوس از لحاظ قانونی این است که کنترل پذیرتر است و همواره مامورین زحمتکش با وسواس بالا خودروهای باری را بازرسی کرده اند اما بازرسی اتوبوس به شکل لازم انجام نخواهد شد چرا که چه کسی می تواند تشخیص دهد در این صندوق که حجم کمی هم ندارد کدام بار متعلق به کدام مسافر است یا نیسست؟ضمنا اگر ماده اشتعال زایی در اثر غفلت انبار دار وارد ماشین مخصوص حمل بار شد در نهایت امر محموله خواهد سوخت بی آنکه خون از بینی مسافری بیاید ولی اگر همین اتفاق در اتوبوسی بیافتد آیا بازهم نتیجه همان است؟
در پایان به موضوع خسارت و جبران آن نمی پردازیم ولی گفتن همین مقدار را کافی می دانیم که بیمه متصدیان حمل از مسیر صدور بارنامه تمبردار می گذرد و در واقع این بارنامه است که بیمه می شود.ولی سئوال این است که در حمل اتوبوسی اساس بیمه بر چه چیزی استوار است؟هرچند شکی نیست که صاحبان اتوماسیون ها به مشتریان قول بیمه می دهند ولی کدام بیمه؟مساله این است.
